Bazı arkadaşlarımız bilmeyebilirler ama bir maddenin aslında 4 temel hali vardır.
1. Katı
2. Sıvı
3. Gaz
4. Plazma
Maddenin ilk üç hali (katı,sıvı,gaz) hakkında az ya da çok bir şeyler biliyoruz. Peki ya maddenin plazma hali?
Plazma kelimesi ilk kez ''Fizik'' alanında bulunup literatüre eklenmiştir. Plazma; bir maddenin ''iyonize olmuş gaz'' halidir. Peki iyonize olmuş gaz ne anlama gelmektedir?
Katı maddeler içerisindeki tanecikler arası boşluklar oldukça azdır. Bunun en temel sebebi ise taneciklerin hareketsiz oluşundan kaynaklanır. (Kinetik enerjinin azlığı.) Eğer bizler katı bir maddeyi ısıtırsak , katı maddenin içerisindeki parçacıklar kinetik enerji kazanır ve aralardaki boşluklar artmaya başlar. Böylece madde katı halden sıvı geçer. Aynı işlem tekrar gerçekleştiği takdirde madde; sıvıdan gaz hale geçecektir.
Eğer bizler hiç durmadan gaz halindeki bir maddeyi ısıtmaya devam edersek madde iyonlaşmaya başlar. Normalde elektronlar atomun çekirdeğinin uygulamış olduğu çekim kuvvetine maruz kalır ve belirli bir yörüngede ilerler. İyoonlaşma işlemi sırasında atomun çekirdeğinin uygulamış olduğu kuvvet azalır ve elektronlar serbest kalmaya başlar. Bu işlem defalarca tekrarlanırsa (iyonlaşma işlemi) elektronlar tamamen serbest kalır ve bunun yanı sıra iyon bulutları oluşmaya başlar. Bazı durumlarda ise iyonlaşma işlemi sırasında atomun çekirdeğindeki nötronlar bozulmadan kalmaya devam eder. Açığa çıkan iyonlar , serbest kalan elektronlar ile birlikte karışımından sonra maddenin plazma hali oluşur.
Maddenin plazma haline örnek verecek olursak, ''Aurora (Kutup Işımaları)''ları verebiliriz. Atmosferin üstünde, manyetosferde, özellikle kutuplara yakın bölgelerde görülen auroralar, güneş rüzgarlarından kaynaklanan yüklü parçacıklarla çarpışan oksijen atomlarının iyonize olması ile oluşurlar.
Plazmanın en büyük özelliği ise dışarıya karşı nötr olmasıdır. Bunu ise iyonların içerisindeki pozitif ve negatif (elektronlar) parçacıkların birbiriyle eşit olmasıdır.
Plazmalar yapısı itibariyle oldukça yüksek sıcaklığa ve enerjiye sahiptir. Çünkü bir maddeyi plazma haline getirmek için çok fazla ısı verdiğimiz için kinetik enerji max. olmuş oluyor.
Bir maddenin plazma haline başka örnekler verecek olursak; ıldızlar, nebulalar ve uzayın büyük bir kısmı maddenin plazma halindedir. - Maddenin Plazma Hali
1. Katı
2. Sıvı
3. Gaz
4. Plazma
Maddenin ilk üç hali (katı,sıvı,gaz) hakkında az ya da çok bir şeyler biliyoruz. Peki ya maddenin plazma hali?
Plazma kelimesi ilk kez ''Fizik'' alanında bulunup literatüre eklenmiştir. Plazma; bir maddenin ''iyonize olmuş gaz'' halidir. Peki iyonize olmuş gaz ne anlama gelmektedir?
Katı maddeler içerisindeki tanecikler arası boşluklar oldukça azdır. Bunun en temel sebebi ise taneciklerin hareketsiz oluşundan kaynaklanır. (Kinetik enerjinin azlığı.) Eğer bizler katı bir maddeyi ısıtırsak , katı maddenin içerisindeki parçacıklar kinetik enerji kazanır ve aralardaki boşluklar artmaya başlar. Böylece madde katı halden sıvı geçer. Aynı işlem tekrar gerçekleştiği takdirde madde; sıvıdan gaz hale geçecektir.
Eğer bizler hiç durmadan gaz halindeki bir maddeyi ısıtmaya devam edersek madde iyonlaşmaya başlar. Normalde elektronlar atomun çekirdeğinin uygulamış olduğu çekim kuvvetine maruz kalır ve belirli bir yörüngede ilerler. İyoonlaşma işlemi sırasında atomun çekirdeğinin uygulamış olduğu kuvvet azalır ve elektronlar serbest kalmaya başlar. Bu işlem defalarca tekrarlanırsa (iyonlaşma işlemi) elektronlar tamamen serbest kalır ve bunun yanı sıra iyon bulutları oluşmaya başlar. Bazı durumlarda ise iyonlaşma işlemi sırasında atomun çekirdeğindeki nötronlar bozulmadan kalmaya devam eder. Açığa çıkan iyonlar , serbest kalan elektronlar ile birlikte karışımından sonra maddenin plazma hali oluşur.
Maddenin plazma haline örnek verecek olursak, ''Aurora (Kutup Işımaları)''ları verebiliriz. Atmosferin üstünde, manyetosferde, özellikle kutuplara yakın bölgelerde görülen auroralar, güneş rüzgarlarından kaynaklanan yüklü parçacıklarla çarpışan oksijen atomlarının iyonize olması ile oluşurlar.
Plazmanın en büyük özelliği ise dışarıya karşı nötr olmasıdır. Bunu ise iyonların içerisindeki pozitif ve negatif (elektronlar) parçacıkların birbiriyle eşit olmasıdır.
Plazmalar yapısı itibariyle oldukça yüksek sıcaklığa ve enerjiye sahiptir. Çünkü bir maddeyi plazma haline getirmek için çok fazla ısı verdiğimiz için kinetik enerji max. olmuş oluyor.
Bir maddenin plazma haline başka örnekler verecek olursak; ıldızlar, nebulalar ve uzayın büyük bir kısmı maddenin plazma halindedir. - Maddenin Plazma Hali
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder